Prilika za razvoj proizvodnje kornišona u većem obimu u Srbiji i zemljama okruženja (pre svega BiH) je nastala kada je u Nemačkoj minimalna cena rada povećana (2014 godine) i proizvodnja postala neisplativa. Organizatori proizvodnje sele opremu i organizuju proizvodnju u zemljama sa jeftinijom radnom snagom i dobrim proizvođačima. Nekoliko godina proizvodnja značajno raste u Vojvodini, proizvodi se za poznatog kupca i plasman je najvećim delom u Nemačku i Austriju.
Prvih nekoliko godina organizatori proizvodnje su snabdevali proizvodjače potrebnom mehanizacijom (platforme za branje) i inputima za proizvodnju. Vrlo brzo dobri proizvođači preduzetnici su investirali u mehanizaciju, usvojili savremenu tehnologiju proizvodnje i nezavisno nastavili proizvodnju. Dominantni način proizvodnje je bio na zemlji, na velikim površinama od nekoliko desetina hektara u komadu (kako skupe platforme za branje bile isplative). Ovim tipom proizvodnje postiže se značajno manji procenat prve klase plodova u odnosu na špalirni uzgoj.
Sa druge strane u centralnoj Srbiji zbog usitnjenosti poseda razvija se špalirni način uzgoja (ovaj sistem je dominantan i u BiH), a poslednjih nekoliko godina špaliri se šire i Vojvodinom.
Dolazi do promene strukture proizvođača – proizvođači na velikim površinama sve više smanjuju proizvodnju, dok mala porodična domaćinstva preuzimaju primat.
Domaći preduzetnici, veletrgovci, organizatori proizvodnje prave mreže kooperanata koji zasnivaju špalirnu proizvodnju na malim površinama (do 20 ari) koju mogu sami članovi gazdinstva da obrade bez dodatnog angažovanja radne snage. Na ovaj način se postiže gotovo dvostruko veći procenat prve klase i veći prihod po jedinici površine. Udeo prve klase u špalirnom uzgoju je oko 35%, u proizvodnji na zemlji 12%, druge klase u špaliru je 50%, a na zemlji 35%. očekivanja su da će se špalirna proizvodnja u Vojvodini tekuće godine udvostručiti u odnosu na prethodnu godinu.
Uspešni primer maline – gde su mala gazdinstva, sa niskim operativnim troškovima, nosioci proizvodnje koji su integrisani sa otkupljivačima se može ponoviti u kornišonima narednih godina.
Leave a Comment